Vətən yalnız müəyyən sərhədləri olan coğrafi məkan deyil. Vətən insan üçün onun ürəyində pərvazlanan ilahi sevgi, müqəddəs duyğudur. Elə bir duyğu ki, onun qanadında Vətən deyib, köksümüzə sıxdığımız, qəlbimizdə ən ülvi varlıq kimi qoruduğumuz o torpaq, o yer uğrunda candan belə keçilir. Keçilir ki, Vətən yaşasın. Vətən sağ olanda vətəndaşının başı uca, könlü fərəhli olur. Torpağı azad olmayanın ömrü girovluğda keçər. Artıq o ömür ömür deyil, dünyanın ən ağır zülmüdür.
Qoca tarix bu yurda da, bu yurdda binələnib, torpaqlarını Vətən edən əcdadlarımızın hünərinə, cəsarətinə yaxşı bələddir. Bu müqəddəs ənənə unudulmadı, nəsildən-nəsilə keçib günümüzə çatdı. Qəhrəman oğullarımız bu əmanəti qorumaq üçün canlarından belə keçdilər. Qarabağ savaşında torpaqlarımızın azadlığı uğrunda çarpışan, Şəhadətə ucalan bu oğulların ömürləri kimi qısa həyat hekayələri də düçündürücü, ibrətamizdir.
2016-cı ilin aprelin ilk günü atəşkəs rejimi dövründə Ermənistan silahlı birləşmələrinin yeni əraziləri tutmaq cəhdinin qarşısının alınması üçün Azətbaycan Ordusunun həyata keçirdiyi əməliyyatlarda torpaqlarımız uğrunda canlarından keçən qorxmaz Vətən övladlarından üç nəfəri: Kaçayev Samir Ziyəddin oğlu, Səmədov Elşən Səlim oğlu, Zəkarayev Nazim Nadir oğlu əslən Şamaxıdan idi.
“ZƏFƏR YOLÇULARI”- Şamaxı şəhidləri kitabında Şamaxıda doğulmuş və vətənin azadlığı və ərazi bütövlüyü yolunda canını fəda etmiş qəhrəmanlarımızın həyat yolundan geniş bəhs olunub.
Kaçayev Samir Ziyəddin oğlu (06.03.1994-02.04.2016)
Kaçayev Samir Ziyəddin oğlu 1994-cü il martın 6-da Şamaxının Çuxuryurd kəndində anadan olub.
Samir orta təhsilini 2000-2011-ci illərdə Çuxuryurd kənd tam orta məktəbinin rus bölməsində alıb. Məktəbi bitirdiyi ildə ən böyük arzusuna qanad açıb. Fitri istedadı, çalışqanlığı, əməksevərliyi onu istəyinə çatdırıb. 2011-ci ildə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının heykəltaraşlıq bölməsində oxumaq haqqı qazanıb. 2015-ci ildə Akademiyanın bakalavr pilləsini bitirib magistraturaya qəbul olanda onun yaradıcı təfəkkürünün inkişafına yeni üfüqlər açılıb.
Samir Kaçayev ali təhsil aldığı Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının çox istedadlı və sevilən tələbələrindən olub. Yoldaşları arasında həm də səmimiyyəti, gözəl əxlaqı, xeyirxah qəlbi ilə sevilib-seçilib. Xatirəsi bu gün də əziz tutulur, böyük ehtiramla yad edilir.
Samir Kaçayev tələbəlik illərində bir sıra tədbirlərin, sərgilərin iştirakçısı olub. Gənc heykəltaraş 2014-cü ildə “AZNAR“, “Milli Dəyərlər” və başqa sərgilərdə, eyni zamanda ölkənin hüdudlarından kənarda keçirilən tədbirlərdə (Fransa, Türkiyə, İsveçrə sərgilərində) fəal iştirak edib. Şəhid heykəltəraşın şəxsi kolleksiyalarda saxlanılan əsərləri də var.
Həqiqi hərbi xidmətə çağrılanda təhsilinə fasilə verməli olur,- o vaxt 2015-ci ilin iyul ayı idi.
Hərbi xidmətə başladığı ilk gündən əsgər və zabit heyətinin sevimlisi olur. Mehriban və ünsiyyətcilliyi, taktiki təlimlərdə göstərdiyi səy və bacarıq, hərbi texnikanın sirlərini öyrənməyə böyük həvəsi Samiri nümunəvi əsgər kimi tanıdır.
2015-ci il Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun və Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin dəstəyi ilə “Tolerant Azərbaycan gənci” layihəsi həyata keçirilir. Layihə çərçivəsində ilkin olaraq yaradıcı gənclər arasında rəngkarlıq, qrafika, heykəltəraşlıq sahələri üzrə müsabiqə başlanır. Samir Kaçayev də həmin müsabiqədə iştirak edir və ikinci yeri tutur. Nümunəvi çavuş kimi mükafatın təqdimolunma mərasimində iştirak edir.
Samir Kaçayev ürəyində qövr edən Qarabağ həsrətinin bir müqəddəs savaş günündə bitəcəyinə inanırdı və özünü həmin günə hazırlayırdı.
...2016-cı ilin aprel ayının 2-dən 3-nə keçən gecə mənfur ermənilərin cəbhə xəttində törətdiyi təxribat Silahlı Qüvvələrimizin layiqli qarşılığı ilə cavabını aldı. Doğma torpaqlarımızın azadlığı savaşında "Lələtəpə müjdəsi"ni xalqımıza yetirmək üçün canından keçənlərdən biri də Samir Kaçayev oldu- Tərtər istiqamətində gedən döyüşlərdə şəhidlik zirvəsinə ucaldı, sonra da bütün varlığı ilə sevdiyi Vətənin göylərinə çəkildi.
O, 22 yaşında ən əzəmətli heykəlini yaratdı- şəhidlik zirvəsinə ucaldı.
-Bu zirvə Samirin haqq etdiyi ucalıq idi. Vətən torpağının azadlığı uğrunda can fəda etməyin vaxtı çatanda bir an da olsun tərəddüd etmədi.
Şəhid Samir Ziyəddin oğlu Kaçayev Şamaxı rayonunun Çuxuryurd kəndindəki məzarlıqda torpağa tapşırılıb.
Samir Kaçayev ölümündən sonra göstərdiyi qəhrəmanlığa görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə "İgidliyə görə" medalı ilə təltif edildi.
2017-ci ildə Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında Vaqif Əsədovun rejissorluğu ilə Samir Kaçayevin xatirəsinə həsr edilmiş "Yarımçıq qalmış..." tamaşası səhnəyə qoyuldu.
İstedadlı heytəltaraşın müəllifi olduğu əsərlərin müasir sənət tariximizə düşəcəyi şübhəsizdir.
Hal-hazırda Şamaxı şəhərinin qərb çıxışını Samir Kaçayevin “Küləklə sovrulanlar” əsəri bəzəyir.
Şəhid heykəltəraşımızın xatirəsinə yüksək ehtiram göstərilir və bu münasibət daim davam edəcəkdir.
Allah rəhmət eləsin!
Səmədov Elşən Səlim oğlu (23.06.1997-02.04.2016)
Səmədov Elşən Səlim oğlu 1997-ci il iyulun 20-də Şamaxı rayonunun Göylər qəsəbəsində anadan olub. O, 2004-2015 ci illərdə Göylər kəndində yerləşən, şəhid Tehran Kərimov adına 2 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb.
Gözünün açandan bu qədim-qayım obanın yaşam keçirdiyi yerlərin saf havası ilə böyüyüb. Ruhuna müdrik, ağır-batman babalardan mərdlik, söz bütövlüyü, yurd sevgisi hopub. Körpə qəlbini ağzı dualı nənələrin bal kimi şirin laylaları oxşayıb. Məktəb illərində tərbiyəsi, dərslərə məsuliyyəti, nümunəvi davranışı ilə seçilib. Ailədəki maddi sıxıntıların ağırlığını kiçik yaşlarından dərk edib və valideynlərinə yardımçı olmağa çalışıb. Bu səbəbdən də ali təhsil arzusundan yan keçməyə məcbur olub.
İllər keçib. Dönüb boylandığı hər cığır, hər daş, hər çəmən ona elə doğma gəlib ki, bu yurdun hər qarışı onun gözündə-könlündə möcüzəyə dönüb. İldən-ilə duyğularında, düşüncə və arzularında bu hisslər də qol-qanad açıb. Bir də anlayıb ki, onun yurd sevgisi yalnız Göylər kəndinə, Şamaxıya sığmır, bu müqəddəs sevgisi Azərbaycanın özü boydadır. Məmləkətinin toxunulmazlığı, şərəfi onunçün ölçüsü olmayan müqəddəslik idi və bu sərhəd onun qırmızı cizgisi idi. Elə ona görə Qarabağın işğalı faktı hər bir azərbaycanlı kimi gecə-gündüz onu da rahat buraxmırdı.
-O da var ki, hər kəs taleyi, alın yazısı ilə gəlir dünyaya...
Qəlbində uca Vətən eşqi gəzdirirdi. Mehriban, səmimi oğlan idi. Böyüklərin sözündən çıxmaz, özündən kiçiklərdən qayğısını əsrgəməzdi. Məlahətli səsi vardı Elşənin. Hətta müsabiqələrin birində iştirak da etmişdi. Ən böyük arzusu əsgərlikdən sonra musiqi təhsili almaq idi.
Elşən Səmədov 2015-ci ildə hərbi xidmətə çağırılanda sevinci köksünə sığmamışdı. Övladlıq borcunu yerinə yetirmək üçün, o, bu günü böyük arzu ilə gözləmişdi. Özünə söz vermişdi ki, əsgəri xidmət dövründə hərbin sirlərinə dərindən yiyələnəcək.
İyulun 16-da həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı. 3 aydan sonra böyük qardaşı Rəfail əsgərlikdən qayıtdı. Həmin günlər Səmədovlar ailəsinin şad günü idi. Böyük qardaşının estafetini kiçik qardaş davam etdirəcəkdi...
21 fevral 2016-cı il. Həmin gün Elşən səhhətində yaranan problemlərə görə məzuniyyətə buraxılır. Övladlarının xəstə olduğunu biləndə valideynlərinin sevinci gözlərində donur. Onun müalicəsi üçün minbir əziyyət çəkməli olurlar. Martın 1-də isə məzuniyyət vaxtı bitdiyi üçün atası Səlim kişi onu xidmət etdiyi hərbi hissəyə qaytarır.
...Aprelin 1-dən sonra Elşənlə əlaqə kəsilir. Süsən ananın yuxuları ərşə çəkilir. Onun 2016-cı ilin aprel ayında təmas xəttində baş verən döyüşlər zamanı qəhrəmancasına şəhid olduğundan xəbərləri yox idi. Övladlarının səhhətindəki problemlər valideynlərinin narahatlığını birə-beş artırır. Aprelin 8-nə qədər axatarışları bir nəticə vermir.
Aprelin 8-də isə...
“Şirvanda Şıxlara, Dərbənddə Qırxlara” qurban deyən valideynlərin yalnız bir diləyi qalır,- təki övladlarının cənazəsini tapsınlar. Elşən üçrəngli bayrağımızın “qoynunda” döndü Şamaxıya. Şəhidimiz candan əziz bildiyi torpağa qayıtmışdı- bu dəfə birdəfəlik.
Elşən Səlim oğlu Səmədov ölümündən sonra göstərdiyi qəhrəmanlığa görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə "Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" III dərəcəli medalı ilə təltif edildi.
Şəhid məkanı göylərdədir- ucalıqda. O məkan Uca Yaradanın dərgahına ən yaxın yerdə qərar tutub. Məkanı cənnət olsun!
Zəkarayev Nazim Nadir oğlu (31.08.1997-02.04.2016)
Zəkarayev Nazim Nadir oğlu 1997-ci il avqustun 31-də Şamaxı şəhərində anadan olub.
Məktəb illərində idmana böyük həvəs göstərib. Duyğu-düşüncələrini hərdən misralara düzməyi də vardı. Amma qəlbindəki tək istək böyüyəndə hüquqşünas olmaq idi. Arzuları ilə qoşa böyüdü Nazim. Valideynlərinin maddi imkansızlığından o istəyini reallaşdırmağın bir qədər çətin olacağını bilirdi. Ancaq nə vaxtsa bunun öhdəsindən gələcəyinə inamını itirmirdi. Hələ nə yaşı vardı axı...
Qəhrəman eloğlumuzun yaxınları, doğmaları hər birimizin qəlbində işıqlı xatirəyə dönən Nazimin hansı həvəs və qürurla əsgəri xidmətə yollandığını indi də dönə-dönə xatırlayırlar. Rayon hərbi komissarlığının qarşısındakı o böyük izdihamda Nazimin mərdanə duruşu, məğrur baxışı, xəfif gülüşü gözlər önündən kino lenti kimi yenidən keçir. Hərbi xidmətə yola salınanda müqəddəs amal uğrunda getdiyini-deyirdi. O vaxt yazdığı şeirlərdən birilə tanışlıq kifayətdir ki, döyüşə aslan ürəkli oğulun yollandığını aşkar duyasan:
Gedirəm düşməndən kamımı alım, Torpağımı alım, qanımı alım, Şəhid oğlanların yanında qalım Göylərdə Allahım bilənə kimi!
Qısa zaman içində qulluq etdiyi hərbi hissədə hamının dərin hörmətini qazanan Nazim Zəkarayevin qəlbi daim Vətən eşqi ilə döyünürdü. Azərbaycanımızın torpaq bütövlüyü uğrunda savaşa hazır olmaq üçün lazım olan döyüşçü keyfiyyətlərinə səylə yiyələnirdi. 2016-cı ilin mart ayında hərbi hissənin komandanlığı nümunəvi xidmətini nəzərə alaraq ona beş günlük məzuniyyət vermişdi. O beş gün doğmalarının yaddaşında bir ömür qədər uzun və unudulmaz oldu. Həyatda həssas və diqqətcil idi Nazim. Həmin beş günlük məzuniyyətində dost-tanışlarının hamısını görməyə, onlarla hal-əhval tutmağa macal tapmışdı.
Qartal baxışlı, pəhləvan cüssəli, Vətən sevdalı Nazim Zəkərayev düşməndən qisas almaq hissilə alışıb yanırdı. 2016-cı ilin aprel döyüşlərində mənfur ermənilərə gərəkli zərbəni vuran qəhrəman oğullarımızın sırasında qədim-qayım Şamaxı yurdunun övladları da vardı. Onlardan biri Nazim idi- qısa, amma mənalı həyat yolu ilə Vətənə əsl sevginin, bu yolda dönməzliyin, şücaətin nə olduğunu gənc nəslə göstərən Nazim. O, aprelin 2-də şəhidliyə qovuşdu.
Nazim Zəkərayevdən bizə yadigar qalan yalnız Vətən andı, qəhrəman adı deyil, həm də ürək çırpıntılarına, müqəddəs duyğularına ayna tutan misralarıdır:
Böyüyə, kiçiyə hörmət elədim,
Allaha inandım, niyyət elədim.
Altı ay Vətənə xidmət elədim,
Torpaqdan yaranıb, torpağa döndüm.
Yol tapdım düşmənin gizlin izinə,
Şəhidlik zirvəsin seçdim özümə.
Cənnətin qapısın açıb üzümə,
Şirvana Üçrəngli bayraqla döndüm.
Nazim Zəkarayev doğulub, boya-başa çatdığı Şamaxı şəhərində Şəhidlər Xiyabanında son mənzilə yola salındı. Dəfn mərasimində minlərlə şəhər sakini ilə yanaşı, şəhidin qulluq etdiyi hərbi hissənin əsgərləri və zabitləri də iştirak edirdi. Müqəddəs Azərbaycan bayrağı onun nəşini ən əziz kimsəsi kimi köksünə sıxmışdı. Uğrunda şəhid olduğu torpaq Nazimi əbədi olaraq qoynuna aldı. Məkanı cənnət olsun!
İgidin adı qalır,- məğrur, cəsur adı.
Nazim Zəkarayev ölümündən sonra göstərdiyi qəhrəmanlığa görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə “Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə” III dərəcəli medlla ilə təltif edildi.
